Databank historische boerderijen Land van Vollenhove |
|
|
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() < 1 2 3 4 5 6 7 >
( record bevat 7 afbeeldingen; getoond wordt: |
|
1. Voorzijde huidige situatie (foto Philip Friskorn 2021) 2. Leeuwte 39 met zijschuur op kadasterkaart uit 1832 3. Vooraanzicht in 1935. Hier woonden toen Femmigje ten Napel (3e van links) met zoon Hendrik ten Napel (niet op foto) Foto: H.J. van Houten, 1935, SHBO 4. Oostzijgevel met baanderdeuren en deurtjes van de varkenshokken |
situatie voor de restauratie (foto privé collectie) 5. Achtergevel situatie voor de restauratie (foto privé collectie) 6. Plattegrond situatie ca 1911 (reconstructie HdZ op basis van tekening Grietje Ten Napel) 7. Voor- en oostgevel (foto privé collectie) |
Recordnummer | : | 0004 |
---|---|---|
Naam boerderij | : | [Erve] de Kelder; Huys ten Kelre |
Adres | : | Leeuwte 39 |
Plaats | : | Sint Jansklooster |
Beschrijving en historie | : | Boerderij Erve de Kelder werd in de eerste helft van de 18de eeuw gebouwd als een hallehuis met middenlangsdeel. Het bedrijfsgedeelte was toen 11 meter korter en 1,5 meter smaller dan tegenwoordig. Maar op deze plek hebben eerdere versies van de boerderij gestaan, blijkens een vermelding in het dijkregister van 1363. Baron Lodewijk Arend Sloet, heer van Plattenburg, verkocht in 1780 een erf en goed in de Leeuwte genaamd Erve Kelder voor f 3700 aan Claas Jans van der Linde. Claas overleed in 1792, zijn weduwe Neeltje Jans Belt hertrouwde met Evert Dirks ten Napel. Zoon Dirk zette het bedrijf voort (met broer Klaas als medeeigenaar).Toen de hoeveelheid hooi en vee begin 19de eeuw toenam voegde men (vóór 1825) een dwarsschuur toe met daarin hooivakken, een met paard aangedreven karnmolen en wat stalruimte (zie foto 2). De schuurdeuren werden aan de voorzijde van de aangebouwde schuur geplaatst. Dirk werd in 1842 opgevolgd door zoon Evert (aanvankelijk nog met oom Klaas als medeeigenaar). Evert is waarschijnlijk degene geweest die de boerderij verlengde en verbreedde. Het oostelijke deel van het voorhuis [zie foto 1 linkerzijde] was na de verbreding waarschijnlijk in gebruik voor de inwonende ouder(s), gezien de eigen ingang en haard en schoorsteen van dat stuk. In 1866 neemt Evert Hendriks ten Napel de boerderij over. In 1887 is de beurt aan Hendrik Everts Ten Napel en zijn vrouw Femmigje Rook (later "Olde Femme" genoemd)(zie foto 3, let ook op de roedenindeling van de ramen). De aangebouwde hooischuur werd rond 1911 weer gesloopt, waarna de deuren in de zijgevel geplaatst werden op de plek waar eerst de doorgang naar de zijschuur zat waardoor een dwarsdeel ontstond (zie foto 4). Daarnaast kwam op de voormalige middenlangsdeel een potstal en daarachter een hooivak. De deuren in de achterzijde werden verwijderd, waardoor daar ruimte ontstond voor een koestal (grupstal) (zie plattegrond foto 5 en foto 6). Aan de oostzijde van de boerderij werden toen varkenstallen gemaakt en mestluiken in de zijmuur aangebracht (zie foto 4). Die twee feiten lijken erop te wijzen dat de bewoners zich wat meer gingen richten op varkens, wat in die dagen een lucratieve business was. Daardoor was er ook minder ruimte voor hooiopslag nodig en ook de karnmolen was met de komst van de melkfabriek begin 20ste eeuw overbodig geworden. Als "Olde Femme" in 1941 overlijdt erft Femmigje ten Napel, getrouwd met Hendrik Jan van der Linde, de boerderij (die er waarschijnlijk toen zo uitzag als op foto 7) en wonen daar samen met vader Hendrik tot zijn dood én met het gezin van Jan de Snor, die in het kader van de ruilverkaveling een nieuwe plek zou vinden aan de Uitterdijkerweg. In 1967 worden Leendert van der Linde en Grietje ten Napel de nieuwe eigenaren van de boerderij. Zioj woonden vanaf 1949 al in een noodwoning tegenover de boerderij. Leendert zou in 1973 overlijden; Moeder Grietje bleef daar tot haar dood in 1998 wonen. In 1998 werd zoon Wim van der Linden de nieuwe eigenaar en in 2000 liet hij de boerderij geheel restaureren. Noot over de naam: Lange tijd bestond er verwarring over de oorspronkelijke naam van deze boerderij, omdat de veldnaam van een perceel land dat bij Erve de Kelder behoorde verwees naar ‘Klosserts Erve’. Dat bleek een andere boerderij te zijn geweest, die vroeger toebehoorde aan het Convent Clarenberg en het Sint Antoniegasthuis. Deze boerderij was in de loop van de 18de eeuw afgebroken. In 1793 kocht Evert Dirks ten Napel, die toen nog maar net op Erve Kelder woonde, het bijbehorende land van barones Sloet tot Lindenhorst en van de Geestelijkheid van Vollenhove, die elk de helft bezaten. De percelen hoorden sindsdien bij Erve de Kelder. En waarom heet het huis nu Huys ten Kelre? De huidige eigenaar van de boerderij wijzigde de naam een beetje aan om deze beter te laten passen bij een aanvraag voor landgoedsubsidie voor herstel van de boomgaarden, windsingels, poelen, houtwallen en bosjes, die in de ruilverkaveling waren verwijderd. Maar helemaal verzonnen is deze naam niet want in oude stukken wordt de boerderij ook wel "ten Kelre" genoemd. Het zou kunnen zijn dat de naam Kelder of Kelre verwijst naar een vroegere herberg op deze plek (Verdam, Middelnederlands handwoordenboek). |
Huidige kadastrale nummer | : | Vollenhove K-106 |
Kadastrale nummer in 1832 | : | B 423 |
Bouwjaar | : | ca.1740 |
Status gebouw | : | Karakteristiek pand |
Vroegere eigenaars | : | Baron Lodewijk Arend Sloet van Plattenburg; Claas Jans van der Linde; Weduwe Claas Jans van der Linde/Evert Dirks ten Napel; Dirk Everts ten Napel, Evert ten Napel; Hendrik ten Napel/weduwe Femmigje ten Napel-Rook; Hendrik Jan van der Linde/Femmigje ten Napel; Grietje ten Napel/Leendert van der Linde |
Vroegere bewoners | : | Claas Jans van der Linde/Neeltje Jans Belt; Weduwe Claas Jans van der Linde/Evert Dirks ten Napel; Dirk Everts ten Napel, Evert ten Napel; Hendrik ten Napel/weduwe Femmigje ten Napel-Rook; Hendrik Jan van der Linde/Femmigje ten Napel; Grietje ten Napel/Leendert van der Linde |
Huidige gebruik | : | Tweede woning |
Bronnen/literatuur | : | -A. Viersen, 1999. Bouwhistorische waarneming van de boerderij aan de Leeuwte 39 te Leeuwte, gemeente Brederwiede (Ov.), SHBO, Arnhem -Js. Mooijweer, Onderzoek omtrent de historie en naam van Erve Kelder / Klosserts Erve, Privé-collectie W. van der Linden. |
GPS-coördinaten | : | 52.6910546; 5.9790522 |
|
||
Record aangepast: 26 augustus 2022